تشکیل دولت فراگیر شرط اساسی روند آشتی ملی در افغانستان
سنج نیوز: نشست مسکو و همین طور نشست کشورهای همسایه افغانستان در تهران در حالی برگزار شدند که هنوز طالبان نتوانسته دولت فراگیر را که خواسته بیشتر کشورهاست تشکیل دهد، ضمن اینکه هنوز از طرف جامعه بین المللی به رسمیت شناخته نشده است. در هر حال شرکت کنندگان در این دو نشست بر اتخاذ تدابیری از طرف طالبان برای تشکیل دولت فراگیر در افغانستان تاکید نمودند.
به گزارش سنج نیوز به نقل از ایسنا، قبل از برگزاری نشست مسکو یکی از مباحث مطرح این بود که به سبب حضور نماینده آمریکا در این جلسه، ایران شرکت نخواهد کرد اما کارشناسان معتقد بوده و هستند که ایران بعنوان کشور مهم و همسایه افغانستان باید در اینطور جلسات شرکت داشته و ضمن بیان دیدگاه ها و مواضع خود، مشارکت فعالی هم داشته باشد. به هر ترتیب دیدیم که عدم حضور ایالات متحده آمریکا در نشست مسکو نارضایتی مقامات روسیه را هم در پی داشت.
پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل شبه قاره درباب برگزاری این جلسه مشورتی در مسکو معتقد می باشد که در مورد این جلسه دو تا مسأله وجود دارد؛ نخست نگاه روس ها به موضوع افغانستان است و روس ها نگرانی دارند از این که وضعیت امنیتی افغانستان به شکلی جلو برود که داعش تقویت شده و از هرج و مرج موجود استفاده کنند، وارد حوزه روسیه یعنی آسیای مرکزی و قفقاز شوند.
از طرفی «عبدالسلام حنفی» که معاون نخست وزیر طالبان معرفی شده بعد از این جلسه اعلام نمود که «دیدار در مسکو خوب و مفید بوده و همگان بر سر امنیت پایدار افغانستان اتفاق نظر داشتند».
وی با اعلان اینکه موقعیت روسیه در این منطقه خوب و قوی است و می تواند کاری برای تثبیت امنیت منطقه انجام دهد و این بسیار مهم می باشد، اظهار داشت: «ما به دنبال برقراری ارتباط با همه کشورها همچون ایالات متحده هستیم».
پس از برگزاری نشست وزارت خارجه روسیه در اطلاعیه ای اشاره کرد: طرف ها اعلام کردند، باید به حاکمیت افغانستان، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان احترام گذاشت تا این کشور به یک کشور صلح جو غیرقابل تقسیم، مستقل، پیشرو به لحاظ اقتصادی، عاری از تروریسم و جرائم مربوط به مواد مخدر و اجرای احکام اصلی حقوق بشر تبدیل گردد.
کشورهای شرکت کننده در این جلسه از رهبری فعلی افغانستان خواستند تا تدابیر بیشتری در امتداد بهبود سیستم مدیریت کشور و تشکیل دولت فراگیر بگیرد بطوریکه انعکاس دهنده مناسب منافع کل گروههای سیاسی اصیل در این کشور باشد. آنها گفتند، این مساله شرط اساسی برای تکمیل روند آشتی ملی در افغانستان است.
همچنین طرف های حاضر در این جلسه نسبت به کارهای گروههای تروریستی در افغانستان ابراز نگرانی و بر آمادگی خود برای ادامه مشارکت در تضمین امنیت افغانستان با هدف پشتیبانی از ثبات منطقه ای افغانستان تاکید نمودند.
براساس این گزارش، در ادامه نشست نخستی که ماه سپتامبر برگزار شد، دومین نشست کشورهای همسایه افغانستان در حالی برگزار شد که همچنان طالبان نتوانسته خواسته کشورهای همسایه هم از جهت تامین امنیت داخلی، صلح و یا تشکیل دولت فراگیر را برآورده کند. ضمن اینکه با وجود تلاش برخی کشورها مانند پاکستان و قطر برای به رسمیت شناختن طالبان، هنوز این اتفاق رخ نداده و پاسخ مثبتی از طرف کشورها و یا سازمان ملل برای به رسمیت شناخته شدن دریافت نکرده اند.
حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان طی سخنانی در نشست کشورهای همسایه افغانستان اصرار کرد که بحرانی که امروز همه ما را نگران کرده است میراث دخالت های نابجای قدرت های زورگو در منطقه ماست.
وی یکی از اهداف برگزاری این جلسه در وضعیت فعلی را مرور نگرانی های موجود از وضعیت افغانستان و مشورت و رایزنی با دوستان منطقه ای درباره راه های برون رفت از وضعیت شکننده فعلی عنوان نمود و اظهار داشت: طالبان باید اطمینان دهد که از قلمرو افغانستان هیچ تهدیدی مقابل همسایگان صورت نمی گیرد.
وزیرخارجه کشورمان در ۶ بند پیشنهاداتی را به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران مطرح نمود، که تعدادی از بندهای آن به این شرح است؛ "وضعیت و توازن قدرت در افغانستان گرفتار تحول شده اما این تحول زمانی تثبیت شده و استمرار خواهد یافت که اقتضائات اجتماعی افغانستان را درک نموده و همسو با آن عمل نماید. بر این اساس، ضرورت تشکیل دولتی فراگیر و با حضور و مشارکت مؤثر و پایدار همه گروههای قومی و مذهبی افغانستان از مسیر گفتگوهای بین الافغانی با پشتیبانی و بدون مداخله بازیگران خارجی مورد تاکید جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. از کشورهای همسایه انتظار می رود از تمام نفوذ خود روی رهبران طالبان و سایر طرف های افغان برای تشویق همپذیری و مشارکت جمعی در تشکیل دولت استفاده و این روند را تسهیل نمایند".
"ضروری است طالبان ضمن اتخاذ نگاهی دوستانه نسبت به همسایگان خود، اقدامات لازم را بمنظور اطمینان بخشیدن نسبت به این که از قلمرو افغانستان هیچ تهدیدی مقابل همسایگان وجود نخواهد داشت، به عمل آورد".
"همچنین مردم افغانستان نیازمند کمک های فوری بشردوستانه شامل، غذا، دارو و واکسن برای مقابله با کووید ۱۹ هستند. توجه به این نکته که توزیع کمک ها باید به شکلی صورت گیرد که مردم به شکل منصفانه ای از آن بهره مند شوند، نیازمند سازوکاری منسجم است. باتوجه به ضیق وقت و فوریت اقدام، پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران فعال کردن «برنامه اکو برای پشتیبانی از افغانستان» است".
وضعیت فعلی افغانستان به شکلی است که بنظر می رسد هر یک از کشورهای همسایه دغدغه و نگرانی خاص و ویژه خودرا با اهداف راهبردی و ژئوپلیتیکی دنبال می کنند. چنین نگاهی طبیعتا تاثیر خودرا بر ارائه راهکار و کمک به حل مشکل و بحران افغانستان بر جای خواهد گذاشت.
در همین راستا فرزاد رمضانی بونش پژوهشگر ارشد مسائل منطقه در تحلیل خود نسبت به تاثیر برگزاری نشست های کشورهای همسایه درباره مساله افغانستان اظهار داشت: این جلسه در ادامه نشست قبلی کشورهای همسایه افغانستان است، در وضعیت فعلی بنظر می رسد سه نوع نگرش به بحران افغانستان توسط همسایه های این کشور دیده می شود، از یک طرف پاکستان بعنوان یکی از متحدان یا به عبارت بهتر متهمان اصلی وضعیت فعلی و درگیری داخل افغانستان و نوع تسلط طالبان در این کشور است که اهداف ژئوپلیتیک و راهبردی خودش را در این کشور پی گیری می کند. پاکستان خودش را برنده اصلی تحولات افغانستان می داند.
وی اضافه کرد: در کنار پاکستان، چین هم روند روابط با طالبان را مدیریت کرده تا از دامنه تهدیدات ضد چینی بکاهد. از طرف دیگر ترکمنستان رویکرد بی طرفانه ای را در پیش گرفته و در حقیقت بنظر می رسد اندک اندک درحال پذیرش موضوع است. ازبکستان نیز بعنوان همسایه شمالی افغانستان در زمینه مسائل امنیتی و سایر مسائل دیدگاه خاص خودرا دارد.
به گفته این کارشناس مسائل منطقه، در چنین وضعیتی برجسته ترین کشور مخالف حاکمیت طالبان بر افغانستان، تاجیکستان است که از جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود حمایت کرد و همین طور میزبانی مقامات افغانستان را پذیرفت. در یک نگاه کلی پاکستان موافق ترین کشور همسایه با حاکمیت طالبان و تاجیکستان مخالف ترین کشور همسایه با طالبان به شمار می روند.
همچنین لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز در سخنرانی مجازی خود در این جلسه، ضمن پشتیبانی از ایجاد صلح و ثبات در افغانستان اظهار داشت: این کشور باید از صفر شروع و خرابی ها را جبران کند. وضعیت فعلی افغانستان نتیجه حضور نظامی آمریکا در افغانستان است، از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان حمایت می نماییم و شهروندان افغانستانی باید بدانند حقوق آنها عملی و اجرائی می شود.
محسن پاک آیین دیپلمات پیشین کشورمان نیز ابراز عقیده کرد که نشست تهران یک اقدام لازم بود که قبل از این هم صورت گرفت و در مقطعی که طالبان در افغانستان حاکمیت دارد این جلسه ها به چند دلیل دارای اهمیت است. نخست این که از میان کشورهای همسایه افغانستان دو کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند و می توانند تصمیم واحدی نسبت به رویکرد مشترک در مورد طالبان و نوع تعامل با آنها اتخاذ کنند و بصورت هماهنگ هم عمل کنند که اقدام بسیار خوبی خواهد بود.
وی اضافه کرد: دولت های همسایه افغانستان می توانند با ارائه نظر به طالبان بصورت مستقیم یا غیرمستقیم دیدگاه های خودشان را در خصوص این که ضرورت دارد برای استقرار ثبات و صلح در افغانستان یک دولت فراگیر تشکیل دهند و صدای واحدی را به طالبان برسانند، اعلام کنند.
بنابراین کشورهای شرکت کننده در نشست تهران طی اطلاعیه ای متذکر شدند یک ساختار سیاسی فراگیر و گسترده با مشارکت همه اقوام تنها راهکار مسائل افغانستان است؛
همچنین حمایت قوی کشورهای همسایه افغانستان برای دستیابی به صلح، ثبات و آشتی ملی در این کشور را ابراز نموده و همه طرفهای درگیر همچون طالبان را برای ادامه گفتگوها و مشورت های سیاسی بمنظور بهبود وضعیت آتی این ملت تشویق کردند؛
این تحولات و نشست ها در حالی انجام شد که طالبان بعد از گذشت بیش از دو ماه نیاز دارد تا به رسمیت شناخته شود، پاکستان و قطر همچون کشورهایی هستند که دراین زمینه تلاش می کنند. کشورهای همسایه افعانستان می توانند در این تحولات نقش ویژه ای را ایفا کنند و نتایج این جلسه ها می تواند بر اتخاذ تصمیمات مهم در آینده افعانستان و نوع دیدگاهی که طالبان دارد، موثر باشد.
منبع: sanjnews.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب