انرژی خورشیدی برای کشور لازم است اما باید محدوذیتهای ان را بشناسیم
به گزارش سنج نیوز، تحولات حوزه انرژی خورشیدی و اعلام تسهیل مسیر سرمایه گذاری از جانب نهادهای مسئول، فضای امیدواری قابل توجهی در بین کنشگران اقتصادی به وجود آورده است، چه آنکه هموارشدن روند واگذاری زمین، کاهش پیچیدگی های اداری و استقبال گسترده سرمایه گذاران، نشانه هایی از توجه جدی دولت به تقویت نقش بخش خصوصی در توسعه زیرساخت های تولید برق به شمار می آید.
به گزارش سنج نیوز به نقل از خبر آنلاین روزنامه جوان نوشت: با توجه به این دستاوردها، نکته مهمی در رابطه با رویکرد طولانی مدت کشورمان در حوزه انرژی و نسبت این پیشرفت با سایر منابع راهبردی تولید برق مطرح می شود.
در حالی که سیاست گذاری انرژی باید بر بنیانی پایدار و آینده نگر استوار شود، تکیه بیش از حد بر یک فناوری، هرچند پاک و محبوب می تواند ساختار امنیت انرژی را گرفتار صدمه پذیری کند. تحلیل متوازن این موضوع، نیازمند نگاهی دقیق به مزیت ها، محدودیت ها و دستاوردهای اقتصادی فناوری خورشیدی و مقایسه آن با دیگر گزینه های موجود است.
گسترش نیروگاه های خورشیدی، دست کم در سطح اصولی، انتخابی بطورکامل منطقی بنظر می رسد چونکه کشورمان از بالاترین ظرفیت تابش خورشیدی در منطقه برخوردارست و پهنه های وسیعی از کشور برای نصب پنل های خورشیدی مناسبند، همینطور سرعت اجرای پروژه ها در این بخش بالاست و دوره بازگشت سرمایه، بخصوص بعد از پیشرفت های جهانی در پایین آوردن بهای پنل ها و تجهیزات جانبی، جذابیت بیشتری یافته است. از طرفی، حضور گسترده سرمایه گذاران داخلی در طرح های اخیر نشان میدهد بخش خصوصی، فارغ از فرازونشیب های گذشته، همچنان این حوزه را اقتصادی و آینده دار ارزیابی می نماید. این شرایط، برای اقتصادی که نیازمند جذب سرمایه و کاهش وابستگی به منابع فسیلی است، یک فرصت است و می تواند به پیشرفت بهره وری شبکه برق کمک نماید.
با توجه به این نقاط قوت، یک واقعیت فنی و اقتصادی را نمی توان نادیده گرفت، این که بازه عملکرد نیروگاه های خورشیدی، کمتر از ۳۰درصد است. ماهیت این فناوری بگونه ای است که تولید انرژی فقط در ساعات مشخص روز صورت می گیرد و عوامل اقلیمی، گردوغبار، تغییر زاویه تابش و نوسان دمای محیط کارآمدی آنرا کم می کنند، حتی با بهره گیری از تجهیزات روزآمد و بهبود روش های نگهداشت، خصوصیت ذاتی پنل های خورشیدی بگونه ای است که بهره برداری مداوم و پایدار در تمام ساعات شبانه روز ممکن نمی گردد. این محدودیت، در کنار نبود زیرساخت گسترده ذخیره سازی انرژی در کشورمان، مانع اصلی تبدیل خورشیدی به محور اصلی تولید برق است.
باید توجه داشت اقتصاد انرژی بر پایه تنوع شکل می گیرد و هیچ کشوری، حتی آنهائیکه در حوزه انرژی های تجدیدپذیر پیشتاز هستند، ساختار تولید برق خودرا بر یک منبع واحد استوار نکرده است. به قاعده تجربه، تکیه بر یک فناوری، شبکه برق را در مقابل نوسانات طبیعی، تغییرات بازار و شوک های فناورانه صدمه پذیر می کند. همان گونه که وابستگی بیش از اندازه به سوخت های فسیلی در سده گذشته دستاوردهای زیست محیطی و اقتصادی فراوانی به همراه داشت، تمرکز یک جانبه بر انرژی های پاک نیز می تواند معادلات آینده را به خطر اندازد، چونکه پایداری شبکه فقط با داشتن ترکیبی متوازن از منابع قابل اتکا تضمین می شود. کشورهایی که در راه گذار انرژی موفق بوده اند، بر اهمیت منابع پایدار و مستمر تاکید کرده و هسته ای را در کنار تجدیدپذیرها قرار داده اند تا امنیت انرژی را حفظ کنند.
در تحلیل شرایط فعلی کشورمان، نقش انرژی هسته ای جایگاه ویژه ای دارد. این نوع تولید برق، برعکس خورشیدی، دارای ضریب دسترسی بسیار بالاست و امکان تولید مستمر برق در تمام ساعات شبانه روز را فراهم می آورد. نیروگاه های هسته ای علاوه بر پایداری به کاهش چشم گیر آلایندگی کمک می کنند و برای کشورهایی که با چالش افزایش تقاضای برق مواجه هستند، یک گزینه راهبردی به شمار می روند. در صورتیکه برنامه توسعه هسته ای بصورت هدفمند جلو برود، می تواند مکملی قدرتمند برای انرژی های تجدیدپذیر باشد و پایه ای پایدار برای تحول شبکه برق ایجاد نماید. اهمیت این مساله در کشوری که هر سال با رشد مصرف مواجه می باشد و باید ناترازی میان عرضه و تقاضا را جبران کند، دوچندان می شود. برخورد محتاطانه و طولانی مدت با سبد انرژی، تنها راهی است که می تواند از بروز شکاف های ساختاری در آینده جلوگیری نماید.
افزون بر این، زمینه اقتصادی راه اندازی نیروگاه های خورشیدی نیز نیازمند بررسی دقیق تری است. سرمایه گذاری گسترده در پروژه هایی که بهره وری کمتر از ۳۰ درصد دارند، زمانی توجیه پذیر خواهد بود که این پروژه ها در کنار فناوری هایی قرار گیرند که بار پایه شبکه را تامین کنند. اگر سیاست گذاری کشور بسمت تمرکز بیش از اندازه بر خورشیدی سوق پیدا کند، بخش مهمی از سرمایه ملی در مسیری هدایت می شود که ظرفیت تامین پایدار نیاز کشور را ندارد.
جذابیت ظاهری کم هزینه بودن نصب پنل ها نباید مانع دیدن هزینه های پنهان شود، همچون احتیاج به خطوط انتقال جدید، توسعه ایستگاههای تقویت کننده، هزینه های پاک سازی و تعمیرات دوره ای و ضرورت ایجاد سیستم های ذخیره سازی که هم اکنون هنوز در مرحله توسعه جهانی قرار دارند. این هزینه ها چنانچه بدون برنامه ریزی طولانی مدت لحاظ نشوند، امکان دارد به افزایش بار مالی شبکه برق منجر شوند.
از طرفی، نقش بخش خصوصی در توسعه انرژی خورشیدی، فرصتی باارزش برای اقتصاد کشورمان است. حضور چندین سرمایه گذار در طرح های اخیر، نشان میدهد اعتماد درحال بازسازی است. این امر می تواند ظرفیت تولید داخلی تجهیزات نیروگاهی و اشتغال در صنایع مرتبط را افزایش دهد، اما همین مزیت نیز باید در راه درست هدایت شود. اگر سیاست گذاری بگونه ای تدوین شود که بخش خصوصی فقط انرژی خورشیدی را مسیر امن و سودآور ببیند، منابع مالی سرریز شده به این حوزه، مانع توسعه سایر فناوری های کلیدی کشور خواهد شد. بخش خصوصی باید در فضایی فعالیت کند که تنوع سرمایه گذاری تشویق شود و هر بخش متناسب کارکرد خود در سبد انرژی نقش داشته باشد. محروم کردن شبکه از این تنوع، در طولانی مدت سبب ایجاد گلوگاه هایی خواهد شد که رفع آنها بسیار هزینه برتر از امروز است.
در کنار این مباحث، پایداری اقتصادی شبکه برق نیز باید مدنظر قرار گیرد. درآمد زایی پایدار، امکان صادرات برق و توجیه پذیری مالی بلندمدت، فقط زمانی معنا می یابد که ساختار تولید برق بر منابع قابل اتکا استوار باشد. اگر کشور بخواهد در بازار منطقه ای برق حضور چشمگیر تری داشته باشد، نیازمند ظرفیت هایی است که تولید آنها پیشبینی پذیر و مستمر باشد. انرژی خورشیدی به تنهایی نمی تواند چنین خصوصیت ای را ضمانت کند. در صورتیکه سیاستگذاران بتوانند میان توسعه انرژی های پاک و تقویت زیرساخت های هسته ای و حرارتی توازن برقرار کنند، امکان حضور مؤثر ایران در بازارهای منطقه ای فراهم خواهد شد.
در مجموع، توسعه انرژی خورشیدی برای کشور یک ضرورت است و تردیدی در رابطه با اهمیت آن وجود ندارد. ظرفیت اقلیمی ایران، فرصت بی نظیری در اختیار اقتصاد قرار داده است که باید از آن بهره گرفته شود، اما این فرصت نباید به خط مشی غالب سیاست انرژی تبدیل گردد. نگاه آینده نگر اقتضا می کند انرژی خورشیدی در جایگاه حقیقی خود، یعنی قسمتی از یک سبد متنوع و متوازن قرار گیرد که در آن هسته ای، تجدیدپذیرها، گاز و فناوری های نو همگی در کنار هم نقش ایفا کنند. فقط در چنین شرایطی است که امنیت انرژی، پایداری اقتصادی و امکان پیشبینی پذیری شبکه فراهم خواهد شد. تمرکز افراطی بر خورشیدی، با وجود جذابیت های اولیه، می تواند در سال های آتی محدودیت هایی بوجود آورد که بازگشت از آنها دشوار باشد.
ماهیت این فناوری بگونه ای است که تولید انرژی فقط در ساعات مشخص روز صورت می گیرد و عوامل اقلیمی، گردوغبار، تغییر زاویه تابش و نوسان دمای محیط کار آمدی آن را کم می کنند، حتی با سودجستن از تجهیزات روزآمد و بهبود روش های نگهداشت، خصوصیت ذاتی پنل های خورشیدی بگونه ای است که بهره برداری مداوم و پایدار در تمام ساعات شبانه روز ممکن نمی گردد. اهمیت این مساله در کشوری که هر سال با رشد مصرف مواجه می باشد و باید ناترازی میان عرضه و تقاضا را جبران کند، دوچندان می شود. ظرفیت اقلیمی ایران، فرصت بی نظیری در اختیار اقتصاد قرار داده است که باید از آن بهره گرفته شود، اما این فرصت نباید به خط مشی غالب سیاست انرژی تبدیل گردد.
منبع: سنج نیوز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب