آئین های عاشورایی میراثی برای نسل های آینده
به گزارش سنج نیوز، با آغاز ماه محرم، سراسر ایران رنگ و بوی سوگواری به خود می گیرد و شهرها و روستاها با برگزاری آئین های خاص، یاد و خاطره واقعه عاشورا را زنده نگه می دارند.
به گزارش سنج نیوز به نقل از مهر، برگزاری آئین های عاشورایی ریشه در باورهای دینی و فرهنگ بومی مردم دارند و نه تنها جنبه مذهبی دارند، بلکه از منظر مردم شناسی، تاریخی و هنری هم حائز اهمیت هستند.
تعزیه تفرشی
یکی از آئین هایی که بشکل نمایش های آیینی و مذهبی برگزار می گردد تعزیه در شهر های اراک و تفرش استان مرکزی است که شهرت زیادی در بین شیعیان دارد. تعزیه، نمایش آیینی و مذهبی است که با روایت واقعه عاشورا همراه می باشد. در این مراسم، شبیه خوانان نقش شخصیت های عاشورا را بازی می کنند و با نغمه هایی خاص، روایت شهادت امام حسین (ع) و یارانش را اجرا می کنند. این آئین در مناطق مختلفی مانند تفرش، اراک، نطنز و همینطور در تهران (امام زاده صالح) برگزار می گردد. اما در تفرش این آئین در حسینیه های مختلف این شهر به سبک و سیاق تفرشی ها برگزار می گردد و در طول دهه اول محرم مخاطبان خیلی از شهر های اطراف دارد.
نخل برداری یزدی ها
یکی از شاخص ترین آئین ها در شهر یزد، نخل برداری است. در این مراسم، مردم نخل هایی چوبی و بزرگ را که نماد تابوت امام حسین (ع) است، با پارچه های مشکی و سبز تزیین کرده و بر دوش می کشند. نخل برداری با نوحه خوانی، سینه زنی و سوگواری همراه می باشد و جمعیت زیادی در آن شرکت می کنند.
شمع گردانی در زنجان
در شب هشتم محرم، هزاران نفر از مردم زنجان در آئین شمع گردانی شرکت می کنند. این مراسم با روشن کردن شمع و حرکت دسته جمعی به سمت امام زاده ها یا حسینیه ها همراه می باشد و فضای معنوی و خاصی را در شهر به وجود می آورد.
طوق گردانی بروجردی های لرستان
طوق گردانی آیینی است که در آن مردم طوق های فلزی بزرگ و سنگینی را به نشانه پرچم داری کاروان امام حسین (ع) حمل می کنند. این مراسم با حرکت دسته جات سوگواری، نوحه خوانی و ضرب آهنگ خاصی همراه می باشد.
گل مالی خرم آبادی ها
در روز عاشورا، مردم برخی مناطق لرستان همچون خرم آباد، با گل مالی به بدن و لباس خود، اندوه خویش را از شهادت امام حسین (ع) نشان می دهند. این رسم خاص و منحصر به فرد، یکی از آئین هایی است که جلوه ای خاص به مراسم سوگواری می بخشد. اما چرا آئین های عاشورایی در ایران اهمیت دارند؟ آئین های عاشورایی تنها یک نوع سوگواری مذهبی نیستند، بلکه نمادهایی از همبستگی اجتماعی، هویت فرهنگی و میراث معنوی مردم ایران هستند. این آئین ها به تشکیل حس تعلق، تقویت ارزش های اخلاقی چون ایثار، مقاومت و عدالت خواهی کمک می کنند و همینطور به پیوند نسل ها با فرهنگ گذشته شان یاری می رسانند.
ثبت ملی و انتقال آئین ها به نسل آینده
خیلی از این آئین ها در لیست میراث فرهنگی ناملموس ثبت شده اند، اما برخی هنوز در معرض فراموشی قرار دارند. ثبت ملی این آئین ها نه تنها باعث حفاظت قانونی از آنها می شود، بلکه زمینه ای برای پژوهش، آموزش و انتقال بهتر آن به نسل های آینده فراهم می آورد. این ثبت می تواند از راه پژوهش های میدانی، همکاری با هنرمندان و پیرغلامان حسینی، و معرفی رسانه ای و دیجیتال این آئین ها تحقق یابد. این آئین ها در صورتی می تواند به نسل های بعدی منتقل شود که برخی اقدامات را انجام داد همچون گنجاندن مباحث در ارتباط با آئین های عاشورایی در برنامه های درسی. مستندسازی و رسانه ای کردن آئین ها. چون که ساخت فیلمهای مستند، انتشار عکس ها و روایتهای محلی در فضای مجازی اهمیت بالای ی در حفظ این آئین ها دارد. همینطور پشتیبانی فرهنگی و مالی از هیئت های قدیمی می تواند به تداوم اجرای اصیل این آئین ها کمک نماید.
از دیگر اقدامات می تواند تاسیس مراکز فرهنگی برای حفظ ابزارها، لباس ها و تصاویر در رابطه با آئین های عاشورایی باشد. البته که برگزاری این آئین ها به نوبه خود می تواند در ترویج آن به نسل بعدی مثمر ثمر باشد. همان طور که حالا سینه به سینه از قرن ها این آئین ها به نسل های بعدی انتقال یافته اند. اما ضروری است این آئین ها ثبت ملی شوند تا در حافظه تاریخی بعنوان میراث ماندگار در اذهان باقی بماند. همینطور بهتر است آئین هایی که رو به فراموشی هستند احیا شوند. در این خصوص وزارت میراث فرهنگی تا حدودی توانسته بعضی از این آئین ها را در لیست میراث ملی ثبت کند همان طور که چند سال پیش موج ثبت ملی آئین های عاشورایی باعث شد تا چندین آئین به ثبت برسند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب